Kreatoora pracownia i galeria Ewy Żochowskiej
pracownia i galeria Ewy Żochowskiej

MARTWE KWIATY 2015-2017

„Martwe kwiaty” (2015-2017) to cykl malarski, zderzający wizerunki kobiecych twarzy gwiazd kina niemego ze światem owadów. Aktorki są ikonicznie piękne, ponadczasowe i pozaczasowe jednocześnie: Louise Brooks, Gloria Swanson, Clara Bow, Lilian Gish, Pola Negri, Asta Nielsen, Mary Pickford, Hedy Lamarr, Myrna Loy, Barbara La Marr, Corinne Griffith.

Jednak w zderzeniu z bezlitosnym biologizmem owadów kobiece wizerunki przekształcają się w obraz przemijania, kruchości i rozpadu ludzkiego istnienia, stają się wyrazem lęku przed śmiercią, samotnością i zapomnieniem. Intensywne spojrzenia kobiet nabierają wyrazu smutku i rozpaczy w obliczu niepewności swojego istnienia, owady trwają w swym beznamiętnym bezruchu biologicznej maszyny nastawionej na przetrwanie. Co tak naprawdę przetrwa – pamięć, obraz i myśl czy odradzająca się na nowo materia?

Twarze aktorek wtłoczone w ciasne filmowe kadry, choć pełne napięcia i ukrytych emocji, nie mają rysu psychologicznego. W kolejnych obrazach cyklu ikoniczne wizerunki poddawane są transformacji i formalnej dekonstrukcji, która nadaje im współczesny, a zarazem ponadczasowy rys. Zabieg ten z jednej strony ma na celu ukazanie powtarzalności i niezmienności ludzkich zachowań i emocji, a  z drugiej strony – ukazanie odwiecznie drzemiących w nas pierwotnych instynktów, które próbują wyzwolić się z kulturowego gorsetu cywilizacji. Obrazy stanowią reinterpretację i swoistą grę z symboliką femme fatale. Pełen wachlarz niewypowiedzianych i niejednoznacznych emocji zamienia pusty przedmiot pożądania w istotę myślącą i czującą. Mroczna kobiecość zostaje uwznioślona, a puste piękno i próżność kojarzone z wizerunkami gwiazd kina przekute w uduchowienie. Zestawienie twarzy kobiet z owadami, które tworzą niepokojące przeskalowane ornamenty, to przemyślany zabieg. Każdy owad posiada dwuznaczną symbolikę – pozytywną i negatywną. Czyż modliszka nie uosabia jednocześnie Boga i morderczej, bezwzględnej kobiety?  Pająk jest jednocześnie symbolem nieskończoności i śmierci, odrodzenia i wytrwałości, ale i przebiegłości i brutalności. Chrząszcz z kolei symbolizuje zarówno słońce i ogień, jak i noc, mrok i konflikt wewnętrzny.

W każdym z obrazów następuje swoiste odwrócenie ról i gra z percepcją, emocjonalnością i wiedzą widza. Raz insekty, doskonałe biomaszyny, stają się symbolem tego, co niedostępne i odległe, boskie i przerażające zarazem. Budzą naszą fascynację, a zarazem strach, niepokój i odrazę, niszczą nas i żywią nas, a my nigdy nie będziemy mieć nad nimi władzy. Innym razem stanowią symboliczne pytanie o to, czy człowiek jest w stanie harmonijnie koegzystować w świecie współczesnym z tak zwanym „innym” i o to, czy jest w stanie pogodzić wrodzoną skłonność do ekspansji, dominacji, egoizmu i narzucania swojego indywidualizmu z byciem, wzorem owadów, częścią sprawnie funkcjonującej całości, jaką stanowi społeczeństwo.

#sztukabardzokobieca

„Martwe kwiaty – Loiuse”, Ewa Żochowska, olej na płótnie, sygn. p.d., opis na odwrocie, 100 cm x 120 cm, 2015 /wyróżnienie honorowe w konkursie Młode Polskie Malarstwo zorganizowanym przez Galerię Ale Sztuka!, Kraków 2015 / własność artystki  / zapytaj o cenę i dostępność

„Martwe kwiaty – Carole”, Ewa Żochowska, olej na płótnie, sygn. p.d., opis na odwrocie, 120 cm x 100 cm, 2015 / w kolekcji prywatnej

Serce pęka cicho, powoli. Najpierw pojawia się całkiem niewidoczna, niewinna rysa. W rysę delikatnie skapuje łza. Łza za łzą. Nikły strumień. Stały i miarowy. Jego szum do czasu brzmi nawet kojąco. Do czasu. Najdziwniejsze jest to, że serce wcale nie rozpada się na pół i z hukiem jak skała. Ono rozpada się jak nie hartowane szkło na milion drobnych ostrych kawałeczków. A każdy z tego miliona drobnych ostrych kawałeczków wbija się tym ostrzejszym końcem w sąsiada. A sąsiad w sąsiada lub sąsiadkę. A sąsiadka w sąsiadkę lub sąsiada. Niespotykane uczucie. Nieskończenie obezwładniające.

„Martwe kwiaty – Lilian”, Ewa Żochowska, olej na płótnie, sygn. p.d., opis na odwrocie, 120 cm x 100 cm, 2015/ własność artystki / zapytaj o cenę i dostępność

„Martwe kwiaty – Gloria”, Ewa Żochowska, olej na płótnie, sygn. p.d., opis na odwrocie, 120 cm x 100 cm, 2015 / własność artystki / zapytaj o cenę i dostępność

„Martwe kwiaty – Asta”, Ewa Żochowska, olej na płótnie, sygn. p.d., opis na odwrocie, 100 cm x 100 cm, 2016 / własność artystki / zapytaj o cenę i dostępność

„Martwe kwiaty – Barbara”, Ewa Żochowska, olej na płótnie, sygn. p.d., opis na odwrocie, 110 cm x 100 cm, 2016 / w kolekcji prywatnej

„Martwe kwiaty – bloody eyes”, Ewa Żochowska, olej na płótnie, sygn. p.d., opis na odwrocie, 110 cm x 100 cm, 2016 / własność artystki / zapytaj o cenę i dostępność

„Martwe kwiaty – żuczy klejnot”, Ewa Żochowska, olej na płótnie, sygn. p.d., opis na odwrocie, 110 cm x 100 cm, 2016/ własność artystki / zapytaj o cenę i dostępność

„Martwe kwiaty – pszczele trio 1”, Ewa Żochowska, olej na płótnie, sygn. p.d., opis na odwrocie, 90 cm x 90 cm, 2017 / własność artystki / zapytaj o cenę i dostępność

„Martwe kwiaty – pszczele trio 2”, Ewa Żochowska, olej na płótnie, sygn. p.d., opis na odwrocie, 90 cm x 90 cm, 2017 / własność artystki / zapytaj o cenę i dostępność

„Martwe kwiaty – pszczele trio 3”, Ewa Żochowska, olej na płótnie, sygn. p.d., opis na odwrocie, 90 cm x 90 cm, 2017 / własność artystki / zapytaj o cenę i dostępność

„Martwe kwiaty – Gloria i topik”, Ewa Żochowska, olej na płótnie, sygn. p.d., opis na odwrocie, 110 cm x 100 cm, 2016 / w kolekcji prywatnej

„Martwe kwiaty – Mabel”, Ewa Żochowska, olej na płótnie, sygn. p.d., opis na odwrocie, 100 cm x 100 cm, 2016 / własność artystki / zapytaj o cenę i dostępność

„Martwe kwiaty – Louise, kamuflaż”, Ewa Żochowska, olej na płótnie, sygn. p.d., opis na odwrocie, 100 cm x 100 cm, 2017 / własność artystki / zapytaj o cenę i dostępność

„Martwe kwiaty –Hedy, dekonstrukcja 2”, Ewa Żochowska, olej na płótnie, sygn. p.d., opis na odwrocie, 100 cm x 100 cm, 2016 / własność artystki / zapytaj o cenę i dostępność

„Martwe kwiaty – Pola, kamuflaż”, Ewa Żochowska, olej na płótnie, sygn. p.d., opis na odwrocie, 50 cm x 50 cm, 2017 / w kolekcji prywatnej

Pamiętaj, będę przy Tobie, gdy inni zapomną wrócić z zakupów albo kliknąć przycisk „wyślij”. Wybacz im, mają swoje ważniejsze sprawy. Pamiętaj tylko, żeby dokładnie pozbierać po nich okruszki, żeby nie wbiły Ci się w tyłek jak miękko usiądziesz na kanapie bez wspomnień.  Pamiętaj, że ja będę siedzieć sobie cichutko w lewym kąciku Twojego prawego oka, bo byłam tam od początku i moją misją jest trwać. Będę nieco zmieniać formy w ciągu Twojego życia, więc nie zawsze mnie poznasz, ale pamiętaj! Pamiętaj, że najtrudniejsze jest Piekło Lodu. Chodzi o to, żeby przez nie przejść i nie zamarznąć. Piekło Ognia to przy nim pikuś. Ogień trawi i pochłania równiutko wszystkie śmieci. I robi miejsce na nowe i na nadzieję. Pamiętaj, tylko najpierw nie zamarznij!

„Martwe kwiaty –Hedy, dekonstrukcja 1”, Ewa Żochowska, olej na płótnie, sygn. p.d., opis na odwrocie, 100 cm x 100 cm, 2016 / własność artystki / zapytaj o cenę i dostępność

„Martwe kwiaty – Hedy, kamuflaż”, Ewa Żochowska, olej na płótnie, sygn. p.d., opis na odwrocie, 80 cm x 80 cm, 2017 / w kolekcji prywatnej

„Martwe kwiaty – Mary”, Ewa Żochowska, olej na płótnie, sygn. p.d., opis na odwrocie, 100 cm x 90 cm, 2016 / własność artystki / zapytaj o cenę i dostępność

Pływak żółtobrzeżek to drapieżny gatunek chrząszcza wodnego, który nie zatracił umiejętności latania. Osobnik dość pospolity i niezwykły zarazem. Gdy wyschnie zbiornik wodny, pływak suszy swoje skrzydła i wzbija się do lotu. Zazwyczaj lata nocą, bo wtedy łatwiej wyśledzić mu błyszczące powierzchnie wód. Niekiedy bierze sztuczne światła cywilizacji za odblask zbiornika wodnego i następuje tragiczna pomyłka…

Na pierwszym planie obrazu rozgrywa się właśnie owo misterium wzbijania się do lotu – powtarzalny rytuał obciążone ryzykiem porażki. Start w kierunku spełniania marzeń. Piękno i determinacja.

Na drugim planie (a może to jednak jest pierwszy?) z żółtobrzeżkiem stapia się twarz kobiety. Jakby lekko wciśnięta w kadr szklanego akwarium – obecna, spokojna, odrobinę wycofana, lecz pogodzona. Kim jest Pani X? Tajemnicza i nieistniejąca, bo złożona z dwóch twarzy innych kobiet, które nigdy nie miały się spotkać. O czym myśli nieistniejąca istota? O czym marzy? Porażka niespełnienia wpisana w każde marzenie nie każdego zniechęca do podjęcia działania.

A Ty, o czym marzysz? Jaka porażka nie pozwala Ci się wzbić wyżej? Jaka porażka Cię zachęca do tego, żeby przekroczyć to, co nieprzekraczalne? Żeby dalej i wyżej. Co sprawia, że wzbijasz się na nowo i na nowo w szaleńczym rytulale startów i niechcianych lądowań awaryjnych. Co sprawia, że wzbijasz się w pogoni za marzeniem, które kiedyś się spełni. Albo i nie. Ale przecież to nie jest najważniejsze. Przecież najważniejszy jest początek podróży. Start. I ta obezwładniająca słodka nadzieja w chwili, gdy rozciągasz skrzydła do granic możliwośc

„Martwe kwiaty – Pani X i pływak żółtobrzeżek”, Ewa Żochowska, olej na płótnie, sygn. p.d., opis na odwrocie, 110 cm x 100 cm, 2016 / własność artystki / zapytaj o cenę i dostępność

„Martwe kwiaty – Mary, kamuflaż”, Ewa Żochowska, olej na płótnie, sygn. p.d., opis na odwrocie, 60 cm x 60 cm, 2017 / w kolekcji prywatnej

„Martwe kwiaty – Pola”,  Ewa Żochowska, olej na płótnie, sygn. p.d., opis na odwrocie, 110 cm x 100 cm, 2016 / własność artystki / zapytaj o cenę i dostępność

„Martwe kwiaty – Clara, kamuflaż”, Ewa Żochowska, olej na płótnie, sygn. p.d., opis na odwrocie, 100 cm x 100 cm, 2017 / w kolekcji prywatnej

„Martwe kwiaty – Clara”, Ewa Żochowska, olej na płótnie, sygn. p.d., opis na odwrocie, 100 cm x 100 cm, 2016 / w kolekcji prywatnej

„Martwe kwiaty – Lilian i kapturnica”, Ewa Żochowska, olej na płótnie, sygn. p.d., opis na odwrocie, 560 cm x 60 cm, 2016/ w kolekcji prywatnej

„Martwe kwiaty – Myrna i ważki”, Ewa Żochowska, olej na płótnie, sygn. p.d., opis na odwrocie, 50 cm x 50 cm, 2016 / w kolekcji prywatnej

teksty i foto: Ewa Żochowska